Nazywamy ich r\u00f3\u017cnie: trollami, prowokatorami czy fa\u0142szywkami. W internecie, wok\u00f3\u0142 nas roi si\u0119 od os\u00f3b czerpi\u0105cych niemal sadystyczn\u0105 przyjemno\u015b\u0107 z obra\u017cania i wy\u015bmiewania innych. Niestety cz\u0119sto to my sami jeste\u015bmy odpowiedzialni za wyhodowanie takiej istoty. Poni\u017cszy artyku\u0142 to poradnik jak nie da\u0107 si\u0119 podej\u015b\u0107 lub co robi\u0107 by utrudni\u0107 trollom dzia\u0142anie.<\/strong><\/p>\n

Jak rozpozna\u0107 trolla?<\/h2>\n

Pytanie to zadawano mi przez niemal dwie dekady mojego kontaktu z zawodem wielokrotnie. W czasach raczkowania Internetu w Polsce odpowied\u017a by\u0142a stosunkowo prosta. Jednak wraz z upowszechnianiem si\u0119 tego medium komunikacji znalezienie w\u0142a\u015bciwej definicji robi\u0142o si\u0119 coraz trudniejsze. Ostatnimi czasy by pokaza\u0107 rozleg\u0142o\u015b\u0107 zjawiska pos\u0142uguj\u0119 si\u0119 star\u0105 anegdot\u0105 rodem z Radia Erewa\u0144:<\/p>\n

\n

S\u0142uchacze pytaj\u0105:<\/strong> Czy to prawda, \u017ce na Placu Czerwonym rozdaj\u0105 samochody?
\nRadio Erewa\u0144 odpowiada:<\/strong> tak, to prawda, ale nie samochody, tylko rowery, nie na Placu Czerwonym, tylko w okolicach Dworca Warszawskiego i nie rozdaj\u0105, tylko kradn\u0105.<\/p>\n<\/blockquote>\n

Radio Erewa\u0144, b\u0119d\u0105ce w kulturze masowej synonimem \u017ar\u00f3d\u0142a nierzetelnych informacji, by\u0142o bowiem jedn\u0105 z pierwszych form tego co dzi\u015b nazywamy Internetowym trollingiem. Wy\u015bmiewanie, czy obra\u017canie innych, ca\u0142y tak zwany hejt trzeba bardziej rozpatrywa\u0107 w kategoriach braku kultury lub ewentualnie pomocniczych narz\u0119dzi kt\u00f3rymi pos\u0142uguje si\u0119 troll w celu osi\u0105gni\u0119cia konkretnego, zamierzonego efektu \u2013 manipulacji przekazu.<\/p>\n

Czym \u017cywi si\u0119 troll?<\/h2>\n

Skoro mowa ju\u017c o manipulacji, nale\u017ca\u0142oby sobie zada\u0107 pytanie jaki cel chc\u0105 t\u0105 metod\u0105 osi\u0105gn\u0105\u0107? Cho\u0107 w dyskredytowaniu czy poni\u017caniu os\u00f3b czy pospolitym k\u0142amstwie ci\u0119\u017cko dopatrzy\u0107 si\u0119 wsp\u00f3lnego mianownika to jednak odpowied\u017a na to pytanie jest banalnie prosta. Cel Internetowego trolla jest zawsze osobisty i jest zawsze jeden \u2013 postawi\u0107 na swoim.<\/p>\n

W przypadku drobnych konflikt\u00f3w sprawa wydaje si\u0119 b\u0142aha i niegro\u017ana. M\u0105drzejszy ust\u0105pi lub, co cz\u0119stsze w m\u0119skim gronie, przejdzie od werbalizowanych argument\u00f3w na j\u0119zyk migowy. Gorzej sprawa wygl\u0105da gdy manipulacji ulega przekaz og\u00f3lnospo\u0142eczny. W takim przypadku troll, lub cz\u0119\u015bciej grupa, karmiony jest ka\u017cdym komentarzem a sama dyskusja z merytorycznej przeradza si\u0119 personalne docinki lub pom\u00f3wienia.<\/p>\n

Skal\u0119 problemu najlepiej pokazuje brytyjska komedia z 2009 roku \u201eBy\u0142o sobie k\u0142amstwo\u201d. W tamtej, filmowej rzeczywisto\u015bci k\u0142amstwo nie istnieje a ludzie wobec siebie s\u0105, do brutalno\u015bci, szczerzy. Wszystko zmienia si\u0119 w momencie gdy g\u0142\u00f3wny bohater odkrywa, \u017ce dzi\u0119ki k\u0142amstwu, a w\u0142a\u015bciwie \u0142atwowierno\u015bci spo\u0142ecze\u0144stwa, mo\u017ce osi\u0105gn\u0105\u0107 znacznie wi\u0119cej ni\u017c za pomoc\u0105 prawdy.<\/p>\n

Tak te\u017c dzieje si\u0119 z nami w Internecie. Nasza, ludzka, natura sprawia, \u017ce co do zasady jeste\u015bmy ufni. Dopiero niewerbalne sygna\u0142y p\u0142yn\u0105ce od naszego rozm\u00f3wcy informuj\u0105 nas o zagro\u017ceniu i wzmagaj\u0105 nasz\u0105 czujno\u015b\u0107. Pozorna anonimowo\u015b\u0107 Internetu, a przede wszystkim brak fizycznego kontaktu z rozm\u00f3wc\u0105 sprawia, \u017ce sygna\u0142\u00f3w tych dociera do nas mniej, a przede wszystkim musimy ich szuka\u0107 w otoczeniu rozm\u00f3wcy.<\/p>\n

Wspomniany deficyt sprawia, \u017ce k\u0142amstwo, kt\u00f3re z za\u0142o\u017cenia ma kr\u00f3tkie nogi, w sieci \u017cyje znacznie d\u0142u\u017cej, a powt\u00f3rzone wielokrotnie, zgodnie z teori\u0105 Goebbelsa, staje si\u0119 prawd\u0105. Dlatego te\u017c cyberprzestrze\u0144 jest tak atrakcyjna propagandowo, a trollowanie staje si\u0119 zawodem na miar\u0119 propagandzisty.<\/p>\n

Jak wyhodowa\u0107 trolla?<\/h2>\n

Jak ju\u017c na wst\u0119pie wspomnia\u0142em do\u015b\u0107 cz\u0119sto do zjawiska trollingu sami, swoim zachowaniem, przyk\u0142adamy r\u0119k\u0119. Nasza niefrasobliwo\u015b\u0107 w udost\u0119pnianiu r\u00f3\u017cnego rodzaju informacji, czy zarz\u0105dzanie kr\u0119giem znajomych cz\u0119sto dostarczaj\u0105 takim osobom amunicji. Sprawia tak\u017ce, \u017ce swoim wizerunkiem legendujemy takie osoby w kr\u0119gu naszych znajomych.<\/p>\n

Sprawy nie u\u0142atwiamy tak\u017ce gdy podczas dyskusji za wszelk\u0105 cen\u0119 staramy si\u0119 udowodni\u0107 nasze racje, lub obroni\u0107 godno\u015b\u0107 szkalowanej osoby. D\u0142ugotrwa\u0142a dyskusja, w najlepszym przypadku, daje takiej osobie wzrost poczucia warto\u015bci, czy popularno\u015bci. Dodatkowym efektem takiego stanu rzeczy jest przed\u0142u\u017canie sieciowego \u017cycia krytykowanej informacji, kt\u00f3ra dzi\u0119ki temu ma spore szanse dotrze\u0107, wraz z komentarzem, do odpowiednio wi\u0119kszej ilo\u015bci odbiorc\u00f3w. W najgorszym przypadku, mo\u017ce zak\u0142\u00f3ci\u0107 przekaz innych, istotniejszych informacji, czy narazi\u0107 nas na odpowiedzialno\u015b\u0107 za s\u0142owa wypowiedziane w ferworze dyskusji.<\/p>\n

Dyskutuj\u0105c z trollem, gdy trafimy na wytrawnego przeciwnika, mo\u017ce on w taki spos\u00f3b pokierowa\u0107 dyskusj\u0105, \u017ce my sami, w og\u00f3lnym odbiorze zostaniemy postrzegani za takowego. W\u00f3wczas stracimy or\u0119\u017c jaki dysponujemy w walce z t\u0105 form\u0105 propagandy.<\/p>\n

Prosimy nie karmi\u0107 trolli!<\/h2>\n

Czy w og\u00f3le mo\u017cna ustrzec si\u0119 trollingu w sieci, czy te\u017c jest to walka z cyfrowymi wiatrakami? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Zbyt du\u017co czynnik\u00f3w determinuje to zjawisko. Niemniej stosuj\u0105c si\u0119 do pewnych zasad mamy szanse zminimalizowa\u0107 ryzyko.<\/p>\n

Po pierwsze. Internauta powinien by\u0107 jak kierowca. Czujny, obserwuj\u0105cy otoczenie, stosuj\u0105cy zasad\u0119 ograniczonego zaufania do innych u\u017cytkownik\u00f3w. Nie oznacza to, \u017ce ka\u017cd\u0105 osob\u0119 nale\u017cy traktowa\u0107 jak internetowego trolla, nie nale\u017cy jednak bra\u0107 wszystkich informacji za pewnik.<\/p>\n

Zasad\u0119 t\u0105 powinni\u015bmy stosowa\u0107 ju\u017c na etapie doboru naszych cyfrowych znajomych. Nawet tych, kt\u00f3rych znamy w prawdziwym \u017cyciu i co do kt\u00f3rych mamy ju\u017c wyrobione zdanie. Nie wiemy bowiem czy aplikuj\u0105ca do naszego kr\u0119gu osoba jest t\u0105, za kt\u00f3r\u0105 si\u0119 podaje. W\u0105tpliwo\u015bci wzbudzi\u0107 powinien ju\u017c pierwszy rzut oka na cyfrowy \u017cyciorys naszego kandydata. Profile o kr\u00f3tkim sta\u017cu, niewielkiej ilo\u015bci w\u0142asnych zdj\u0119\u0107 powinny automatycznie wzbudza\u0107 nasz\u0105 czujno\u015b\u0107. Podobnie niewielka ilo\u015b\u0107 lub brak znajomych. Takie to\u017csamo\u015bci powinny by\u0107 z automatu weryfikowane, cho\u0107by\u015bcie znali si\u0119 jak \u0142yse konie.<\/p>\n

Przy ocenie i weryfikacji nie nale\u017cy te\u017c zbytnio sugerowa\u0107 si\u0119 wsp\u00f3lnymi znajomo\u015bciami, cho\u0107 ich struktura ilo\u015bciowa i jako\u015bciowa mo\u017ce nam w \u0142atwy spos\u00f3b podpowiedzie\u0107 czy mamy do czynienia z fa\u0142szywk\u0105. Taki audyt nale\u017cy jednak zacz\u0105\u0107 od sporz\u0105dzenia listy przyjaci\u00f3\u0142 i wrog\u00f3w by m\u00f3c wychwyci\u0107 ewentualne odchy\u0142y. Posiadanie w gronie znajomych \u015bmiertelnego wroga cz\u0119sto od razu pozwala wychwyci\u0107 fa\u0142szywk\u0119.<\/p>\n

W zarz\u0105dzaniu znajomymi r\u00f3wnie\u017c czas dzia\u0142a na nasz\u0105 korzy\u015b\u0107. Obserwuj\u0105c profil aplikanta przez kilka dni mamy do\u015b\u0107 czasu by wychwyci\u0107 inne przes\u0142anki \u015bwiadcz\u0105ce o prawdziwo\u015bci to\u017csamo\u015bci naszego rozm\u00f3wcy.<\/p>\n

Podobnie nale\u017cy post\u0119powa\u0107 wobec os\u00f3b, kt\u00f3re kontaktuj\u0105 si\u0119 z nami wy\u0142\u0105cznie w cyberprzestrzeni. Wsp\u00f3lna dyskusja pod pierwszym lepszym postem, cho\u0107by nie wiadomo jak zgodna, nie powinna by\u0107 automatycznym przyj\u0119ciem do kr\u0119gu znajomych. Co wi\u0119cej ocena takiego profilu nie powinna polega\u0107 jedynie na pobie\u017cnej weryfikacji udost\u0119pnianych tre\u015bci. Warto pokusi\u0107 si\u0119 na ocen\u0119 polubie\u0144 czy komentarzy. Obecno\u015b\u0107 w\u015br\u00f3d nich os\u00f3b o skrajnie r\u00f3\u017cnych do naszych pogl\u0105d\u00f3w powinna wzm\u00f3c nasz\u0105 czujno\u015b\u0107.<\/p>\n

Skoro ju\u017c mowa o dyskusji, to w zetkni\u0119ciu si\u0119 w niej z trollami, nie nale\u017cy poddawa\u0107 si\u0119 emocjom. Ch\u0142odny ogl\u0105d sytuacji oszcz\u0119dzi nam niepotrzebnej straty czasu i energii a kto wie mo\u017ce i nawet uda si\u0119 nam strollowa\u0107 trolla.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Nazywamy ich r\u00f3\u017cnie: trollami, prowokatorami czy fa\u0142szywkami. W internecie, wok\u00f3\u0142 nas roi si\u0119 od os\u00f3b czerpi\u0105cych niemal sadystyczn\u0105 przyjemno\u015b\u0107 z obra\u017cania i wy\u015bmiewania innych. Niestety cz\u0119sto to my sami jeste\u015bmy odpowiedzialni za wyhodowanie takiej istoty. Poni\u017cszy artyku\u0142 to poradnik jak nie da\u0107 si\u0119 podej\u015b\u0107 lub co robi\u0107 by utrudni\u0107 trollom dzia\u0142anie.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":399,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"jetpack_post_was_ever_published":false,"jetpack_publicize_message":"","jetpack_is_tweetstorm":false,"jetpack_publicize_feature_enabled":true,"jetpack_social_post_already_shared":true,"jetpack_social_options":[]},"categories":[2,5,6],"tags":[113,112],"jetpack_publicize_connections":[],"jetpack_featured_media_url":"https:\/\/i0.wp.com\/www.stajnbart.pl\/wp-content\/uploads\/2016\/12\/anonymous-1332384_960_720.jpg?fit=960%2C648","jetpack_sharing_enabled":true,"jetpack-related-posts":[],"jetpack_likes_enabled":true,"_links":{"self":[{"href":"http:\/\/www.stajnbart.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/396"}],"collection":[{"href":"http:\/\/www.stajnbart.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"http:\/\/www.stajnbart.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/www.stajnbart.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/www.stajnbart.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=396"}],"version-history":[{"count":4,"href":"http:\/\/www.stajnbart.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/396\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":401,"href":"http:\/\/www.stajnbart.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/396\/revisions\/401"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/www.stajnbart.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media\/399"}],"wp:attachment":[{"href":"http:\/\/www.stajnbart.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=396"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"http:\/\/www.stajnbart.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=396"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"http:\/\/www.stajnbart.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=396"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}